Jezus is niet vermoord!

Toen de film The Passion of the Christ van Mel Gibson over de laatste twaalf uur van Jezus uitkwam, reageerde iemand als volgt: ‘Het is een echte martelfilm. De hele film draait eigenlijk alleen maar om het zinloos martelen van Jezus. Ik vind het verschrikkelijk om te zien hoe iemand zo’n zinloze dood kan sterven! Wat had het nou voor nut? Ik kan me hier zo boos om maken, dat ze aardige mensen op zo’n volstrekt nutteloze manier laten sterven!’ 

Dit is wat het kruisbeeld bij veel mensen oproept: een zielig figuur die een zinloze dood is gestorven. Iemand die lijdzaam zijn tragische lot ondergaat. Een man die kapotgeslagen aan een kruis eindigt. Zo vergaat het iedereen die zich koning noemt in het gebied van de keizer. Ze nagelen Hem aan een kruis als een koning zonder kleren, een zielige vertoning waar de wereld niet op zit te wachten. Voor ongelovigen is de lijdensgeschiedenis een fantasieverhaal, voor moslims een schijnvertoning; volgens de Koran is iemand anders in Jezus’ plaats gemarteld en gekruisigd. Er zijn zelfs mensen die beweren dat niet Jezus maar Judas Iskariot aan het kruis is geëindigd.

Het is belangrijk te weten dat Jezus in de laatste achttien uur van zijn leven de volledige controle had. Hij was geen Joodse martelaar, die met de moed der wanhoop naar het kruis is gegaan. Ook heeft God zijn Zoon niet de dood ingejaagd, maar Hem tot in detail voorbereid op die laatste achttien uur. De evangelist Johannes getuigt dat Jezus alles wist wat over Hem komen zou (Johannes 18:4). Een half jaar voor zijn sterven stuurde God Mozes en Elia uit de hemel om Jezus voor te bereiden op zijn levenseinde dat Hij in Jeruzalem zou volbrengen (Lucas 9:30-31). Zij bespraken stap voor stap wat er zou gebeuren: zowel het zware lijden als de vreugde die voor Hem lag (Jesaja 53:10, Hebreeën 12:2). In de Hof van Gethsemané zei Jezus tegen een verwarde Petrus: ‘Dit alles gebeurt opdat de geschriften van de profeten in vervulling gaan’ (Matteüs 26:56, GN).

De volgelingen van Jezus waren ervan overtuigd dat God zelf ‘het script van Golgotha’ had geschreven. Petrus heeft later de inwoners van Jeruzalem, waar dit alles plaatsvond, na Jezus’ opstanding hierop gewezen. Zijn woorden staan in de Bijbel opgetekend: ‘Jezus van Nazareth was een Man wiens goddelijke zending u duidelijk is gemaakt door de machtige werken en de grootse en wonderlijke dingen die God door Hem bij u heeft gedaan, zoals u wel weet. Hij werd overeenkomstig het raadsbesluit en de voorkennis van God uitgeleverd en u hebt Hem met de hulp van goddeloze mensen aan het kruis geslagen en gedood’ (Handelingen 2:22-23, GNB).

Petrus leerde de inwoners van Jeruzalem dat God de regie van Golgotha volledig in handen had en niets aan het toeval heeft overgelaten. Je zou kunnen zeggen dat elke scène bij koninklijk besluit was vastgelegd, als een hemels script. Elke Joodse handeling en iedere Romeinse actie was door God gewild en geïnspireerd. De wrede Romeinse gouverneur, de corrupte hogepriester Kajafas en de Romeinse soldaten waren marionetten in Gods handen.

Pilatus heeft zijn uiterste best gedaan om Jezus vrij te laten. Maar liefst drie keer verklaarde hij aan de Joodse leiders dat Jezus onschuldig was. En Jezus? Hij zweeg. Dat kon Pilatus niet verkroppen. ‘Waarom spreekt U niet tot mij?’ riep hij uit. ‘Weet U niet dat ik macht heb U te kruisigen, en macht heb U los te laten?’ Jezus antwoordde he: ‘U zou helemaal geen macht over Mij hebben, als het u niet van boven gegeven was’ (Johannes 19:10-11). Hiermee maakte Jezus duidelijk dat zijn lot niet in de handen van Pilatus lag, maar dat het onderdeel was van een groter, goddelijk plan. De machtige Pilatus was slechts een marionet in Gods handen. Het was Gods plan dat Jezus, als een onschuldig lam, vrijwillig zijn leven zou geven om drie dagen later uit de dood op te staan. 

Jezus’ sterven aan het kruis is niet iets wat Hem per ongeluk is overkomen of dat Hem door anderen werd opgedrongen. Het is niet zo dat Jezus, als een van de vele vrijheidsstrijders in deze wereld, uiteindelijk overmeesterd werd en slachtoffer is geworden van zijn eigen pacifistische levensinstelling. Het is niet zo dat het Jezus allemaal uit de hand is gelopen en dat Hij, net als vele andere vrijheidsstrijders, door een moordaanslag om het leven is gekomen. Ze hebben mijn Jezus niet vermoord. De Joodse leiders en de Romeinse soldaten waren niet eens in staat om Jezus gevangen te nemen. Jezus had de regie volledig in handen.

Jezus zelf is hier heel duidelijk over geweest toen Hij een week voor zijn sterven publiekelijk zei: ‘Niemand berooft Mij van het leven; Ik geef het uit eigen vrije wil. Want Ik kan en mag mijn leven geven en het terugnemen. Ik doe dat omdat mijn Vader dat heeft gezegd’ (Johannes 10:18, HB). Niet Judas, maar Jezus zelf, als hogepriester, leidt het lam naar het altaar. Dit blijkt wanneer Judas diep in de nacht met ongeveer tweehonderd zwaarbewapende soldaten, fakkels en lantaarns komt om Jezus gevangen te nemen. Johannes beschrijft dit in Johannes 18:4: ‘Jezus wist precies wat er met Hem zou gebeuren. Hij liep naar hen toe en vroeg: “Wie zoeken jullie?”

Wanneer Jezus een vraag stelt, is dat niet omdat Hij het antwoord niet weet; Hij wil dat wij iets ontdekken wat we nog niet weten. De soldaten antwoorden: ‘Jezus de Nazarener.’ Jezus antwoordt met slechts twee woorden: ‘IK BEN!’ Wat er dan gebeurt laat zien dat Jezus de situatie volledig heer en meester is. Er gaat zoveel kracht van deze woorden uit dat de tempelsoldaten, overpriesters, oudsten en hun dienaren achteruitdeinzen en tegen de grond vallen. Er breekt totale chaos uit. Wat een vertoon van macht! Ze kunnen Jezus niet eens gevangennemen. De bovennatuurlijke kracht waardoor de mannen tegen de grond vallen zit in het antwoord dat Jezus geeft: Ego eimi (‘Ik ben’). Dit zijn dezelfde woorden waarmee God zich aan Mozes openbaarde bij de brandende braamstruik: ‘Ik ben die Ik ben.’ Net zoals Mozes niet dichter bij de brandende braamstruik kon komen, kunnen de soldaten niet dichter bij Jezus komen. Hij is de situatie volkomen meester.

Jezus zelf is hier heel duidelijk over geweest toen Hij een week voor zijn sterven publiekelijk zei: ‘Niemand berooft Mij van het leven; Ik geef het uit eigen vrije wil. Want Ik kan en mag mijn leven geven en het terugnemen. Ik doe dat omdat mijn Vader dat heeft gezegd’ (Johannes 10:18, HB). Niet Judas, maar Jezus zelf, als hogepriester, leidt het lam naar het altaar. Dit blijkt wanneer Judas diep in de nacht met ongeveer tweehonderd zwaarbewapende soldaten, fakkels en lantaarns komt om Jezus gevangen te nemen. Johannes beschrijft dit in Johannes 18:4: ‘Jezus wist precies wat er met Hem zou gebeuren. Hij liep naar hen toe en vroeg: “Wie zoeken jullie?”

Wanneer Jezus een vraag stelt, is dat niet omdat Hij het antwoord niet weet; Hij wil dat wij iets ontdekken wat we nog niet weten. De soldaten antwoorden: ‘Jezus de Nazarener.’ Jezus antwoordt met slechts twee woorden: ‘IK BEN!’ Wat er dan gebeurt laat zien dat Jezus de situatie volledig heer en meester is. Er gaat zoveel kracht van deze woorden uit dat de tempelsoldaten, overpriesters, oudsten en hun dienaren achteruitdeinzen en tegen de grond vallen. Er breekt totale chaos uit. Wat een vertoon van macht! Ze kunnen Jezus niet eens gevangennemen. De bovennatuurlijke kracht waardoor de mannen tegen de grond vallen zit in het antwoord dat Jezus geeft: Ego eimi (‘Ik ben’). Dit zijn dezelfde woorden waarmee God zich aan Mozes openbaarde bij de brandende braamstruik: ‘Ik ben die Ik ben.’ Net zoals Mozes niet dichter bij de brandende braamstruik kon komen, kunnen de soldaten niet dichter bij Jezus komen. Hij is de situatie volkomen meester.

Een van de belangrijkste profetieën over het sterven van Jezus vinden we in Psalm 34:21, waar wordt geprofeteerd: ‘De Rechtvaardige heeft veel ellende, maar uit dat alles redt de HEERE Hem. Hij bewaart al zijn beenderen, niet één daarvan wordt gebroken’ (Psalm 34:21, HSV). Waarom is deze profetie zo belangrijk? Wat maakt het uit of Jezus’ benen wel of niet gebroken werden?’ Laat het me je uitleggen. Aan het eind van deze bloedige dag vragen de Joodse leiders aan Pilatus om de kruisiging te beëindigen. Om zes uur zal de grote sabbat van het Paasfeest beginnen. Voor die tijd moeten de lichamen van de gekruisigden verwijderd zijn. Ze vragen Pilatus de kruisiging te beëindigen door de onderbenen van de veroordeelden met een ijzeren staaf te verbrijzelen; de zogenaamde crurifragium (letterlijk ‘de benenbreker’). Meestal sterven de slachtoffers dan binnen een kwartier, omdat ze hun lichaam niet langer kunnen opdrukken om de armen te ontlasten, wat hen belet te ademen en ze stikken. Johannes schrijft: ‘Toen braken de soldaten de benen van de eerste die tegelijk met Jezus gekruisigd was, en ook die van de ander. Vervolgens kwamen ze bij Jezus, maar ze zagen dat Hij al gestorven was. Daarom braken ze zijn benen niet’ (Johannes 19:32, NBV21). Waarom zijn deze teksten zo belangrijk? Welnu, als de soldaten de benen van Jezus hadden gebroken, zou zijn sterven het werk van mensen zijn geweest. Psalm 34 vertelt ons dat Jezus’ sterven het werk was van God alleen. Ze hebben Jezus niet vermoord. Hij gaf zijn leven vrijwillig uit liefde voor ons.

Aan het kruis heeft Jezus ons getoond wat volmaakte liefde is en wordt Gods grootheid openbaar. Slechts enkele uren voor zijn sterven bad Jezus: ‘Vader, nu is de tijd gekomen, toon nu de grootheid van uw Zoon, dan zal de Zoon uw grootheid tonen’ (Johannes 17:1, NBV). Jaren later schreef Johannes, die ooggetuige was: ‘Hij had zijn vrienden in de wereld lief, en zijn liefde voor hen zou nu tot het uiterste gaan’ (Johannes 13:1, GN). Het was zuivere liefde die Jezus aan het kruis hield. Een liefde zoals nooit eerder gezien. Hij gaf zijn leven om de Dood op eigen terrein te verslaan en na drie dagen weer op te staan.