Bonifatius evangeliseerde onder de Friezen

Misschien vraag je je af wie het christelijk geloof in Nederland heeft geïntroduceerd. Wie de allereerste was, dat is niet bekend, maar een van de eersten is zeer waarschijnlijk Bonifatius geweest. Hij is bekend van afbeeldingen, iconen en standbeelden waarin hij in zijn ene hand een kruis en in zijn andere een Bijbel heeft.

Het is rond het jaar 700 als de eerste christenen komen in de Lage Landen en hun blijde boodschap komen delen met de bewoners daar. Ze kwamen zeker niet zomaar met een Bijbel onder arm naar Nederland. Je kan het je nu misschien niet voorstellen, want de Bijbel is werkelijk bijna overal te vinden. In die tijd was de tekst van de Bijbel niet eens in de plaatselijke taal beschikbaar, laat staan dat iemand zomaar met een handgeschreven Bijbel kon rondlopen. Zo’n handgeschreven Bijbel kostte je gemakkelijk meer dan een jaarsalaris.

En dus is het ook niet erg waarschijnlijk dat deze eerste Nederlandse heilige, Bonifatius, heeft rondgelopen met een Bijbel in de hand. En dat terwijl hij in de legendes altijd een Bijbel in de hand heeft. Het christelijk geloof werd in die tijd doorgeven met behulp van verhalen, legenden en prediking van de blijde boodschap.

Bonifatius werd rond het jaar 673 geboren ergens in het zuidwesten van Engeland geboren als Winfried. Toen hij 7 jaar was, sloot hij zich aan bij een klooster in Exeter. En op zijn dertigste werd hij gewijd als priester. Het was een tijd van missionaire activiteit. Gelovigen reisden rond om de christelijke boodschap te vertellen. Bonifatius reisde in het jaar 716 af voor zijn eerste zendingsreis naar Friesland. Het liep echter uit op een grote teleurstelling. Die Friezen waren een pittig volkje en niet gemakkelijk van hun geloof te halen. In die tijd hingen ze daar vooral het oude Germaanse volksgeloof aan.

Daarop reisde Bonifatius richting Rome om eens goed door te praten met paus Gregorius II. De vraag lag op tafel hoe Europa het beste gekerstend kon worden (hoe Europa christelijk kon worden gemaakt). Hier kreeg hij de opdracht om te gaan evangeliseren ten oosten van de Rijn, waar toen de Germanen en de Franken woonden.

Bonifatius laat op dit schilderij uit 1737 de eik in Fitzlar omhakken

In 721 werd hem gevraagd om bisschop te worden, een belangrijke functie in de kerk. Maar hij weigerde de eervolle functie. Veel liever was hij op reis. Hij reisde naar de Germanen. Nu was hij niet bepaald subtiel hoor, in zijn aanpak. Het verhaal gaat bijvoorbeeld dat hij een heilige eik die was toegewijd aan de Germaanse god Donar, eigenhandig omhakte. Hij wilde laten zien dat er geen god was die hem ook maar een strobreed in de weg zou leggen. Op de plek van die omgehakte eik werd later een klooster gebouwd (in het huidige Fitzlar).

De paus wilde trouwens heel graag dat Bonifatius toch bisschop zou worden, dus bedacht hij de functie ‘bisschop-missionaris’, waardoor hij kon blijven reizen in plaats van een vaste standplaats te hebben.

Bonifatius bleef tot op hoge leeftijd reizen. Veel van zijn aandacht was gericht op het huidige Duitsland. Hij stichtte een klooster in Fulda. Van daaruit besloot hij het nogmaals te proberen bij die Friezen. Hij vertrok met een gezelschap van 52 andere zendelingen en geestelijken. Een doopfeest in Dokkum was het grote doel. Maar hij is er nooit aangekomen. Onderweg werd hij overvallen door een groep gewapende Friezen. En volgens de legende hield de bisschop nog een boek voor zijn hoofd om de slagen van zwaarden op te vangen, maar het mocht niet baten.

Het is trouwens niet bekend of die moord bewust anti-christelijk was of juist een ordinaire roofmoord.

Check voor meer info bijvoorbeeld deze pagina »